Τα αυτονόητα

Pieter Bruegel The Elder, The tower of babel

Πώς να εξηγήσεις σε όσους δεν θέλουν να ακούσουν; Πώς να τους δώσεις να καταλάβουν ότι αυτό που ζουν δεν είναι παρένθεση, δεν είναι μια προσωρινή άτυχη ιστορική συγκυρία ούτε μια πορεία προς τον γκρεμό, είναι ο ίδιος ο γκρεμός και τώρα ζούμε την πτώση. Πώς να τους πείσεις ότι οι σχολιαστές των τηλεοπτικών παραθύρων επιλέγουν τι θα σχολιάσουν και πώς, επιλέγουν σε ποιο θέμα θα δώσουν πολιτική διάσταση και σε ποιο όχι, ανάλογα με τα καλοπληρωμένα συμφέροντα που θέλουν να εξυπηρετήσουν; Πώς να βρεις λέξεις να αναλύσεις αυτά που θεωρείς αυτονόητα, ότι όταν πεθαίνουν παιδιά προσπαθώντας να ζεσταθούν, δεν φταίνε εκείνα, αλλά όλοι όσοι προσπαθούν να κλείσουν τρύπες στον μαύρο προϋπολογισμό τους εξαθλιώνοντας εμένα και εσένα, επειδή πολύ απλά δεν θέλουν να πειράξουν εκείνους που τις δημιούργησαν; Πώς να κάνεις πολιτική συζήτηση με όσους δεν βλέπουν τι γίνεται στην Χαλκιδική, με όσους αρνούνται να καταλάβουν ποια συμφέροντα παίζονται πάνω στα κεφάλια τους, με όσους τελικά πιστεύουν ότι «μαζί τα φάγαμε»;

Advertisement

Να τελειώνουμε

Maximilien Luce, Commune

Θα φτάσει η στιγμή που θα πούμε ως εδώ και δεν θα χρειαστεί καν να βγούμε στους δρόμους, και δεν θα χρειαστεί καν να γίνουν μάχες, μόνο θα αφήσουμε τις πόλεις να καταρρεύσουν κι εμείς θα κάνουμε πικ νικ στα συντρίμμια. Θα έρθει η στιγμή που θα τελειώσουν οι συζητήσεις, τα επιχειρήματα, οι λογικές προσεγγίσεις στο παράλογο, κι εμείς θα γελάμε που το μυαλό μας είναι και πάλι καθαρό και οι καρποί μας χωρίς ρολόγια. Θα έχουν τελειώσει ήδη τα ψιλά στην τσέπη, οι αγγελίες δουλείας, οι συνεντεύξεις  ταπείνωσης, κι εμείς θα μοιραζόμαστε ρακή από το ίδιο μπουκάλι και θα τραγουδάμε το αργοσβήνεις μόνη. Θα μας τελειώσει η υπομονή στις ουρές της όποιας υπηρεσίας ή στους δρόμους, σε όσα μάθαμε να κουκουλώνουμε και να προσπερνάμε, κι εμείς θα σχηματίζουμε πια μόνο κύκλους γύρω από μικρές φωτιές τον χειμώνα και μεγάλες λίμνες το καλοκαίρι. Θα τελειώσει η ανοχή μας απέναντι στους καθημερινούς βασανισμούς, στην προπαγάνδα, στα φώτοσοπ, σε κάθε εξουσία που μας επιτίθεται γιατί νομιμοποιήθηκε από εμάς, κι εμείς θα στήνουμε κάλπες μόνο για να βγάλουμε το top ten των καλύτερων δίσκων των 90’s ή του χειρότερου best seller όλων των εποχών. Θα τελειώσει η θεωρητική ανάλυση του φασισμού, όλες οι θεωρίες, τα προσχήματα, τα επικοινωνιακά τρικ, οι στημένες δημοσκοπήσεις, κι εμείς θα κάνουμε τα κουτιά των τηλεοράσεων γλάστρες για νυχτολούλουδα και ορτανσίες. 

Δε λένε τίποτα

Post γραμμένο από κοινού με τον Silentcrossing και την Krotkie

Τους βλέπω στο facebook, είναι φίλοι απ’ τα παλιά, κάποτε κάναμε κοπάνες απ’ το σχολείο μαζί, κάποτε δουλεύαμε μαζί, κάποτε κάναμε θητεία μαζί, κάποτε συγκατοικούσαμε, κάποτε ήταν άνθρωποι με πολλά ενδιαφέροντα,  κάποτε τους ζήλευα για την ικανότητα τους να ανακαλύπτουν πρωτοπορίες, να παθιάζονται με μουσικές, να διαβάζουν τα καλύτερα βιβλία, να διοργανώνουν τα καλύτερα πάρτι, να πηγαίνουν στα πιο ψαγμένα μαγαζιά. Και σήμερα δε λένε τίποτα. Ζήσαμε μαζί την προ-ολυμπιακή Αθήνα με τα σπασμένα πεζοδρόμια, τα μπάζα, τα αναχώματα, τις ατέλειωτες διαδρομές των αστικών λεωφορείων, μετά την αισιοδοξία ότι η ζωή μας και η Αθήνα αλλάζουν, τις άγριες εξερευνήσεις στην κοιλιά της πόλης, την προσδοκία της μεταμόρφωσης του βαρετού μητροπολιτικού κέντρου σε πολύχρωμη παλέτα εθνών όπως το περιέγραφαν τότε τα φρη πρες. Οι περισσότεροι από αυτούς διαφημιστές, επικοινωνιολόγοι, μαρκετινίστες, πάντα προσηλωμένοι με θρησκευτική ευλάβεια στην καριέρα τους, συνεχίζουν και σήμερα τις ίδιες βουβές ασυνάρτητες διαδρομές τους σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα, εξακολουθούν να ακούνε τις καλύτερες μουσικές, μέσα από το facebook κάνουν τσεκ ιν στα καλύτερα πάρτι, μας ενημερώνουν για τα υπέροχα ταξίδια τους στο εξωτερικό και περιφέρουν σαν ιερά σινδόνη το κουφάρι των τελευταίων διαφημιστικών τους προϊόντων που δεν μπορεί να αγοράσει πια κανείς. Αν χρειαστεί φυσικά θα την κάνουν για έξω, που να χαραμίζονται εδώ, εξάλλου αυτοί είναι τόσο νέοι και τόσο καταξιωμένοι, υπήρξαν τα καλύτερα μυαλά μιας εποχής που τέλειωσε εδώ και καιρό κι αυτοί δεν είδαν τίποτα, δεν άκουσαν τίποτα, δε λένε τίποτα.

Δεν τους ακούμε πια

Henri Rousseau, The Sleeping Gypsy

Μας απειλούν, τους αγνοούμε, κάνουν σχέδια, δεν έχουμε σχέδιο, ζητούν κι άλλα, δεν έχουμε τίποτα. Οι τηλεοράσεις τους ουρλιάζουν καταστροφές, τα αυτιά μας ακούνε μουσικές, από τα παράθυρά τους μπαίνει τρόμος, από τα παράθυρά μας μπαίνει φως. Τα πρωτοσέλιδά τους χάνουν διαφημίσεις, τα βιβλία μας κερδίζουν ποίηση, οι κεραίες τους εκπέμπουν φόβο, τα χέρια μας λαμβάνουν χάδια. Θα μας νικήσουν, θα τους νικήσουμε, θα μας χρεοκοπήσουν, θα τους πάρουμε μαζί μας. Θα μας διώξουν, δεν τους θέλουμε, θα μας τιμωρήσουν, θα τους αγνοήσουμε. Δεν θα μας πληρώσουν, δεν μας πληρώνουν ήδη, θα μας πάρουν τις δουλειές, είμαστε άνεργοι. Θα καταρρεύσουν οι τράπεζες, δεν θέλουμε δάνεια, θα χαθούν οι καταθέσεις, δεν έχουμε για να κάνουμε αναλήψεις. Θα επικρατήσει χάος, θα τους πάμε μια βόλτα στο κέντρο τη νύχτα, κινδυνεύει η δημοκρατία, μας κόβεται η αναπνοή από τα δακρυγόνα. 

Πείνα

Joseph Wright of Derby, An Experiment on a Bird in an Air Pump

Χάνω το νόημα. Στέκομαι αμήχανα μπροστά σε ζωές που δυσκολεύονται στην προσαρμογή, ταλαντεύονται επικίνδυνα μπροστά στις νέες επιβαλλόμενες ισορροπίες, καταρρέουν. Ένας φίλος θα πουλήσει το σπίτι του για να ξεπληρώσει τα χρέη του και θα επιστρέψει στους γονείς του. Ή σε κάποιο υπόγειο. Είναι 47. Κάποιος άλλος προσπαθεί να συμβιβάσει την χαρά που βρήκε δουλειά μετά από δύο ολόκληρα χρόνια ανεργίας με το νέο θαυμαστό καθημερινό ωράριο των τουλάχιστον 10 ωρών ημερησίως και τις απανωτές προσβολές του νέου αφεντικού. Δουλειά, σπίτι, φαγητό, μπάνιο, ύπνος. Και πάλι από την αρχή.  Ναι, ξέρω κάποιοι τα ζούσαν και παλιότερα. Και ναι ξέρω, υπάρχουν και χειρότερα. Μόνο που τώρα έχει χαθεί η ελπίδα ότι η ζωή μας θα βελτιωθεί. Και κάποιοι δεν αντέχουν και αποφασίζουν να φύγουν. Και κάποιοι άλλοι αποφασίζουν να φύγουν συμβολικά. 

Εδώ, στην αιχμή του χρόνου

 

Diego Velazquez, The Surrender of Breda

Στέκομαι λίγο αναποφάσιστα. Εδώ, όχι ακριβώς στην ρωγμή του χρόνου, στην αιχμή του μάλλον. Εκεί που φτάνει ο χρόνος φέρελπις, τροπαιοφόρος στιγμών, αλλά μάντης κακών. Αναποφάσιστος ο χρόνος, αδύνατον να καταλήξει. Και καταλήγω εγώ σε στιγμές που ποτέ δεν τους έδινα σημασία. Στο βλέμμα της γιαγιάς την στιγμή που μετράει τα χρήματα στο πορτοφόλι της μπροστά από το ταμείο του σουπερμάρκετ. Στο χέρι του μπροστινού μου που τρέμει την στιγμή που παίρνει τα κουτιά της εβδομάδας από το φαρμακείο. Στα πόδια του εργάτη που λυγίζουν την στιγμή που σηκώνει τα τσουβάλια με το τσιμέντο για 4 ευρώ την ώρα. Η ζωή μας έχει υποτιμηθεί, αν μπορεί κανείς να πει ότι είχε ποτέ της εκτιμηθεί. Κι όμως οι αντιδράσεις δεν είναι εκείνες που θα περίμενες και οι αναλύσεις δεν έχουν καταφέρει ακόμα να φτάσουν στα αίτια, όχι μόνο των όσων γίνονται αλλά κυρίως των όσων δεν γίνονται. 

Σαν Παρασκευή

 

Monet

Σαν Παρασκευή. Η μέρα αποφασίζει να σε κεράσει γουλιά γουλιά το τέλος μιας εβδομάδας που οι συζητήσεις δεν κατέληξαν πουθενά – εκτός ίσως από την πεποίθηση ότι δεν ακολουθείς μια πορεία προς την καταστροφή, είσαι ένα βήμα μετά από αυτήν. Και αυτό μπορεί να σου δημιουργεί απογοήτευση αλλά από την άλλη, από κάπου μακριά, σου χαμογελάει και μια ελπίδα. Όταν διαλύεται βίαια ένα πλήθος απλά γιατί διαφωνεί, το μόνο που καταφέρνουν είναι να το συσπειρώσουν. Όταν διαλύεται μια οικογένεια απλά γιατί θέλουν να την υποτάξουν το μόνο που καταφέρνουν είναι να την κάνουν να καταλάβει ακόμα περισσότερο την αξία των δεσμών εντός της. Οι κοινωνικοί δεσμοί έχουν χαλαρώσει αλλά δεν έχουν χαθεί. Η ανέχεια προκαλεί βία και οι θυμωμένες συνειδήσεις φτάνουν ακόμα και να την δικαιολογήσουν. Οι άνθρωποι απλά θέλουν να νιώσουν ότι υπάρχει ένα σώμα δίπλα τους για να ακουμπήσουν την ώρα που πέφτουν, αν τους βάλεις απέναντι τους διογκώνεις το συναίσθημα της απώλειας. Αν και βέβαια, εδώ που φτάσαμε, δεν είναι η ίδια η απώλεια που θυμώνει τον κόσμο, είναι το χέρι που τους την προκαλεί.

Imitation of life

 

Rembrandt, The night watch

Δεν ξέρω πια. Η απογοήτευση είναι ο νέος άρχοντας της πόλης. Και δεν μπαίνω στην λογική να συγκρίνω απογοητεύσεις. Τον ίδιο πόνο μου προκαλούν τα νέα μέτρα, η ανεργία, η πτώση του βιοτικού επιπέδου, η άνοδος του αριθμού των αστέγων, τα καμένα κτίρια, η αστυνομοκρατία, οι εκβιασμοί, το τέλος της δημοκρατίας, τα δακρυγόνα, οι μολότοφ, ο πανικός του κόσμου για το αύριο. Και μακάρι να λειτουργούσε η δικαιοσύνη, η παιδεία, το σύστημα υγείας, η ίδια η λογική τελικά. Το μόνο που λειτουργεί όμως είναι η ευκολία του καθενός να σου κάνει την ζωή δύσκολη. Δες με τι ευκολία αυτοί που όρισες ως εκπροσώπους σου ψήφισαν τον μηδενισμό της αποτίμησης της ίδιας σου της ζωής, χαλαροί, από τα έδρανα μιας άλλης πραγματικότητας. Δες πώς η μοίρα σου περιγράφεται πια μόνο με αριθμούς και ποσοστά-στόχους, πώς σε αναγκάζουν να βάλεις ένα νούμερο πάνω από όσα δεν μετριούνται.

Η αδιάβαστη ελαφρότητα του είναι

 

Hieronymus Bosch, The garden of earthly delights

Οι λέξεις δυσκολεύονται να βγουν, σφίγγεις τα δόντια για να μην ξεστομίσεις κραυγές ασυνάρτητες, σφίγγεις τις γροθιές για να μην ξεσπάσεις στο πρώτο τυχαίο εμπόδιο. Οι ειδήσεις λειτουργούν σαν σφαίρες, σου τρυπάνε το μυαλό, σου ματώνουν τα χέρια, σε αφήνουν λειψό, πεταμένο στην γωνία και οργισμένο. Το κεφάλι σου γυρίζει από την ώρα που ξυπνάς μέχρι που πέφτεις για ύπνο, με υποθέσεις, θεωρίες, δηλώσεις, σκάνδαλα, ναυάγια και ένα σωρό πέτρες που θέλεις να πετάξεις αλλά δεν ξέρεις πια προς τα πού. Άλλοι αυτομαστιγώνονται, άλλοι μαστιγώνουν, άλλοι στέκονται στην γωνία και κρίνουν την φορά και την δύναμη του μαστιγώματος. Και κάθε μέρα που περνάει αφήνεις όλους αυτούς να παίρνουν αποφάσεις για εσένα, να σου κόβουν το ρεύμα, το μισθό, την δουλειά, την ίδια σου την ζωή.

Στοπ καρέ

 

Edward Hopper, Rooms by the sea

Παρασκευή απόγευμα. Στο σουβλατζίδικο με την περίφημη σος η ουρά έχει φτάσει στον δρόμο. Τρεις υπάλληλοι της εταιρείας security κόβουν βόλτα δίπλα στον κόσμο που περιμένει μέχρι και μία ώρα για να φάει στα γρήγορα ό,τι του είπαν ότι αξίζει τον κόπο της αναμονής. Ευπιστία ή ανάγκη για να ξαναβρούμε σταθερές;
Και τα σεκιούριτυ; Για τον κόσμο; Μάλλον για την ασφάλεια της είσπραξης. Στο παγκάκι στην απέναντι πλευρά της πλατείας ένας άστεγος ξανατοποθετεί στο καρότσι του όλη του την περιουσία. Ένα μικρό τρανζίστορ παίζει Σαββόπουλο – σαν βγω από αυτήν την φυλακή, κανείς δεν θα με περιμένει. Η θεωρία της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων στην πιο σκληρή της εφαρμογή. Κι εμείς οι πιο σκληροί από όλους – όχι από θέση, από ανάγκη. Ή μήπως αχαριστία;