Αναμέτρηση

Robert Longo

Μιλάμε για τον φετινό χειμώνα, πιο άγριος από τον περσινό, ναι αλλά πέρυσι δεν έκανε χειμώνα, λίγο κρύο μόνο και μερικές ψιχάλες, θυμάσαι; Δεν θέλεις να θυμάσαι, προσπαθείς να ξεχάσεις τα παγωμένα σπίτια και τις βρεγμένες ταράτσες, κυρίως όμως προσπαθείς να ξεχάσεις τον ακάλυπτο. Εντάξει, αλλά το φετινό δεν αντέχεται, τόσος κόσμος έξω, τόσος κόσμος, παντού, είδες τις σκηνές που θάφτηκαν στο χιόνι; Δε μπόρεσα, πρέπει να έτρεχαν τα μάτια μου τρεις μέρες συνεχόμενες, δεν είναι τίποτα, οι φακοί επαφής, μια ευαισθησία, θα περάσει, τρεις μέρες συνεχόμενες. 

Advertisement

Μικρά απογεύματα

Αυτός ο Νοέμβρης αποφάσισε να ζήσει ως Σεπτέμβρης. Και το κατάφερε γιατί έκανε το πρώτο αποφασιστικό βήμα, άφησε τον ήλιο να πέσει πάνω του χωρίς ενοχές. Τώρα μένει να δει αν ο ήλιος θα παραμείνει ενοχικός, ακολουθώντας όπως κάθε χρόνο τον χειμώνα.

Στο μικρό καφέ που κρύβεται σε ένα σοκάκι της πόλης, σου διαβάζω την εφημερίδα και εσύ μπερδεύεις την Ισλανδία με το Τουβαλού, έτσι έχουν μπερδευτεί πια όλα, το άρθρο μιλάει για την δημιουργία ενός νέου είδους πρόσφυγα, του περιβαλλοντικού ή κλιματικού ή οικολογικού, ο τελικός ορισμός του θα καθορίσει και την τύχη που θα έχει η αναγνώρισή του, γιατί τώρα πια οι χώρες δεν εξαφανίζονται μόνο με πολέμους ή μνημόνια αλλά και από την στάθμη της θάλασσας ή την μακροχρόνια ξηρασία. Δεν ισχύει αυτό το τώρα πια, σκέφτομαι, θυμήσου την Σαντορίνη ή την Ατλαντίδα, μόνο που τώρα η γη βιάζεται να μας ξεφορτωθεί. 

Η μνήμη του Αυγούστου

Thomas Kinkade, Autumn on Mackinac Island

Οι άνθρωποι πήγαιναν

και το φθινόπωρο ερχόταν.

[Φ.Γ.Λόρκα]

Ο Σεπτέμβρης κρατιέται πάντα από μια κλωστή που αρχίζει να ξεδιπλώνεται, σου δίνει την ψευδαίσθηση του νέου δωματίου που συναντάς μόλις ο Αύγουστος κλείσει ερμητικά την πόρτα πίσω του. Κι όμως το φθινόπωρο θα ζει πάντα με τεχνητές αναπνοές, όσες τουλάχιστον μπορεί να του δίνει ακόμα το καλοκαίρι που ξεθυμαίνει πάνω σε μαυρισμένα σώματα και καταπατημένες παραλίες. Οι άνθρωποι δεν θα το συναντήσουν ποτέ.

Ο μόνος λόγος που ευδοκιμεί ο Σεπτέμβρης είναι η μνήμη του Αυγούστου.

Subterranean Homesick Summer

Wilhelm Thony

Τα καλοκαίρια φροντίζει πάντα να είναι στην πόλη, το κλειστό αθηναϊκό πέλαγος είναι πάντα πιο καθαρό χωρίς τα θολά κύματα που σηκώνουν οι εξατμίσεις. Το ποτάμι της Κηφισίας στεγνώνει, στην γυμνή κοίτη του ξεψυχούν μόνο κάτι κομμένα εισιτήρια πλοίων που δεν χώρεσαν στις βαλίτσες της επιστροφής. Στο δέλτα της Αλεξάνδρας, που για να θυμίζει το μεγάλο δέλτα του Νείλου το είπαν πλατεία Αιγύπτου, τρεις Αφγανοί κολυμπούν ζαλισμένοι, σαν να τους ξέβρασαν τα γαλαζοπράσινα δέντρα της λίμνης του πεδίου του Άρεως. Τρικυμία συναντάει μόνο στην Πατησίων, τα κύματα από τις ερπύστριες θα πέφτουν πάντα μανιασμένα στον μώλο του Πολυτεχνείου και το μπετό θα ξερνά μεταπολίτευση και τηλεοπτική ανθρωποφαγία. Στην βραχονησίδα της Ομόνοιας λιάζονται κάτι σύριγγες πόρνες, κανείς ποτέ δεν έβαλε φάρο εδώ και τα καράβια βυθίζονται αύτανδρα. Στην οροσειρά της Αθηνάς οι κορυφές των μαγαζιών ρίχνουν την σκιά τους στις τρύπιες καλοκαιρινές του τσέπες – ευτυχώς που υπάρχουν και τα βουνά για να ευελπιστεί ο χειμώνας. 

Στις ρόδες κατηφόρα

Μου λες ότι δεν γράφω συχνά τελευταία. Είναι που διαβάζω πολύ και παρατηρώ ακόμα περισσότερο. Καταναλώνω ό,τι πέσει στα χέρια μου, ποιήματα, συνθήματα, θεωρίες, ιστορίες, κιτρινισμένα φύλλα, λιωμένες χαρτοπετσέτες με μισές προτάσεις, τόμους ολόκληρους. Κι ύστερα βγαίνω έξω και παρατηρώ πώς κινείται ο κόσμος, όχι όλος, μόνο ό,τι από εκείνον μου κάνει την χάρη να κινηθεί μπροστά μου. Γίνομαι συλλέκτης κι ύστερα ψάχνω μια θέση εκκίνησης. Όχι επανεκκίνησης. Η επανεκκίνηση προϋποθέτει ότι στον νέο δρόμο θα κουβαλάς και την πραμάτεια που χρειαζόσουν στον παλιό. Και δεν το θες, ειδικά αν είσαι πια πεπεισμένος ότι οι παλιοί δρόμοι οδηγούν σε αδιέξοδα. Χρειάζεσαι μια εκκίνηση παρθένα, που το κουμπί δεν θα το πατήσεις εσύ, αλλά θα πατηθεί μόνο του όταν καταρρεύσει το παλιό σου εγώ.

Φωτογραφία

Καλό ταξίδι να έχουν οι θάλασσες

Τώρα που ετραγούδησαν

Και μας ξαλάφρωσαν τα σωθικά

[ Γιώργος Σαραντάρης, Καλό ταξείδι ]

Κάτι θέλεις πάντα να πεις. Ακόμα και τις στιγμές της μεγάλης σιωπής, με τους δείκτες του ρολογιού καρφωμένους στο παρά τέταρτο, μιλάς είτε με τις μνήμες σου ή με όσα δεν έρχονται ποτέ. Κρατάω μια φωτογραφία. Είμαστε κάπου στο Θησείο, εσύ κάθεσαι σε μια καρέκλα και αφήνεις τον ήλιο να σου επιτίθεται, τα βλέφαρά σου είναι σχεδόν μισόκλειστα αλλά προσπαθείς να χαμογελάσεις. Ήσουν χαρούμενη άραγε; Ή όλα είναι μια υποκρισία της στιγμής, δοσμένη στη γνώση ότι η αποτύπωση δημιουργεί μνήμες; Δεν θα καταλάβουμε ποτέ τον χρόνο, ειδικά αν τον κλείσουμε σε polaroids. 

Καθρέφτης

Caspar David Friedrich

Νάναι σά νά μάς σπρώχνει ένας αέρας μαζί
πρός έναν δρόμο φιδωτό πού σβεί στά χάη,
καί σένα τού καπέλου σου πλατειά καί φανταιζί
κάποια κορδέλα του, τρελά νά χαιρετάει.

Γιάννης Σκαρίμπας, Φαντασία

Το πατρικό διαμέρισμα αιωρείται πάνω από την πλατεία, που κάποτε είχε δύο σκοτεινά ροκ μπαράκια με κόσμο απόκοσμο και πεταμένες σύριγγες μπροστά στις εισόδους των πολυκατοικιών, αλλά τώρα φιλοξενεί στους χρωματιστούς καναπέδες των τρέντι καφετεριών παιδιά με μοδάτες σαγιονάρες και γονείς με άβολα κοστούμια. Δεν σε πειράζει η αλλαγή της πλατείας, είναι αυτή η αιώρηση από τον τρίτο όροφο που πάντα σου δημιουργεί ίλιγγο και μια αίσθηση νωχελικής απαξίωσης για όσα αλλάζουν νομίζοντας ότι γίνονται καλύτερα. 

Δέκα χρόνια μετά τον γύρο του κόσμου

Κ’ έξαφνα πάλι θυμήθηκε το μακρινό ταξίδι του άλλοτε∙ ένα όνειρο∙ ένα όνειρο κι αυτό χαμένο: Η θάλασσα απλωνόταν σκοτεινοπράσινη έκταση κυματισμένη με μουντούς αφρούς, χαμένη πέρα σε μια ομίχλη σταχτερή. Πού πήγαινε δεν το ήξερε και τότε , ούτε τώρα το θυμάται. Θυμάται μόνο πως στο πλάι του γελούσε μια ιλαρή φωνή κ’ έφεγγαν γεμάτα φως δυο μάτια, που τ’ ακολούθησε σα χίμαιρα και σαν επαγγελία πέρα από τους πάγους.

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Φθινόπωρο

Δέκα χρόνια μετά τον γύρο του κόσμου, όταν θα γυρίσεις ξανά στο πρώτο λιμάνι που σου έκρυβε πόσο μεγάλη είναι η θάλασσα, οι προβλήτες θα έχουν πάλι τους ίδιους γερανούς κι εσύ θα προσπαθείς να θυμηθείς αν οι άγκυρες ήταν πάντα τόσο βαθιά χωμένες στον βυθό. Η άσφαλτος θα καίει όπως και τότε, οι ταξιδιώτες θα γυρεύουν πάντα για σκιές και το καυσαέριο θα δημιουργεί το πιο γνώριμο φίλτρο σε μια εικόνα που πάλι θα μοιάζει ξένη. Οι πόλεις είναι παντού οι ίδιες, θα πεις, το μόνο που αλλάζει είναι η σειρά που οι τοίχοι θα προσπαθήσουν να σε κυκλώσουν. Περπατάς στην προβλήτα και τα μάτια σου καρφώνουν την άσφαλτο, η βαλίτσα σου έχει πια αδειάσει, έμαθες να γυρνάς το κοντέρ του χρόνου κουρδίζοντας το με ανατολές και φόβους ανά διαστήματα.

Μη λες αντίο

Claude Monet, Étretat, der Strand und La Porte d’Amont

Αμήχανος είναι πάντα ο αποχωρισμός, οι σκέψεις αδυνατούν να συναντήσουν λέξεις, μόνο επιφωνήματα, γκριμάτσες και πόδια που τρέχουν μακριά, όλα νεύματα μιας βουβής στιγμής. Ο αποχωρισμός βέβαια είναι το τυπικό τελευταίο ραντεβού, ο ίδιος ο χωρισμός έχει συντελεστεί καιρό πριν, τότε που έληξαν τα σημεία στίξης και δεν σου βρίσκεται πια ούτε ένα τόσο δα θαυμαστικό να ακουμπήσεις την πλάτη σου, και κυρίως ούτε ένα ερωτηματικό, αυτό που πάντοτε ήταν το σωστό αντικλείδι για όλες τις πόρτες ασφαλείας. Τώρα ανασφάλεια και καψόνι στα όρθια. 

Κουμπιά

Monk by the Sea, Caspar David Friedrich

Backspace: Ξεκίνησα να γράφω ένα ταξιδιωτικό ποστ, για αυτές τις μικρές αποδράσεις που μοιάζουν μεγάλες, για εκείνα τα μέρη που πηγαίνεις για πρώτη φορά αλλά τα νιώθεις οικεία, για τέσσερις μέρες σε μια ξένη πόλη που γνωρίζεις ανθρώπους και καταλαβαίνεις ότι μπορεί οι φίλοι σου – ή οι εν δυνάμει φίλοι σου – να βρίσκονται κρυμμένοι μέσα σε ένα μπαρ-κολεκτίβα ή να έρχονται να σε βρουν με το ποδήλατό τους και 4 μπύρες μετά να έχουν ξεχάσει πού το έχουν αφήσει. Έγραψα λίγο και για τις μυρωδιές των ξένων πόλεων, τα γκαζόν των πάρκων που καταπίνουν ανθρώπους, τα ποτάμια που μοιάζουν βρώμικα, την Αθήνα που δεν έχει ποτάμι (αλλά έχει θάλασσα). Αλλά το ποστ, αν και ταξιδιωτικό, δεν βγήκε καθόλου ταξιδιάρικο. Και το έσβησα.